تحلیل واره ای از شین میم شین
28 بهمن 1374
سالگرد خاموشی گرد خردمند پرولتاریا
• آن شب
• ـ به نیمه شب ـ
• یک باره ریختند
• شش نفر
• گشتند
• دیدند، هر چه بود
• شکستند، هر چه بود
• چیزی نیافتند
• آن گاه، هفت تن
• از در برون شدند و چون اشک مادرم
• در پرده سیاه شب و کوچه
• گم شدند
• اینک کنار پنجره تنهاست بیوه زن
تلاش برای تحلیل شعر بازماندگان
حکم اول
• آن شب، به نیمه شب
• یک باره ریختند
• شش نفر
• گشتند
• دیدند هر چه بود
• شکستند هر چه بود
• چیزی نیافتند
• سیاوش در این حکم، به توصیف شیوه کار پلیس امنیتی شاه می پردازد، که شبانه ـ یکباره ـ به خانه می ریزند، خانه را زیر و رو می کنند، اسباب و وسایل زندگی فرد مظنون را ـ چه بسا قبل از اثبات جرم و ظن ـ مغول آسا در هم می شکنند و چیزی نمی یابند.
• چیزی هم که می جویند، نه چیزی به معنی واقعی کلمه، نه انبار مهمات و تانک و توپ، بلکه چه بسا جزوه ای معیوب از این و آن و یا اعلامیه ای معیوب از این و آن حزب و سازمان است، که فی نفسه نمی تواند رژیم قدر قدرتی را به خطر اندازد.
• این را هم خود دربار می داند و هم بیست هزار مشاور یانکی.
• هدف حفظ رژیمی دست نشانده است به قیمت نابودی چه بسا نطفه های ناچیز روشنگری.
حکم دوم
• آن گاه، هفت تن
• از در برون شدند و چون اشک مادرم
• در پرده سیاه شب و کوچه
• گم شدند
• پس از تجسس و تخریب، نان آور خانه را با خود می برند و مادری را با اشکش تنها می گذارند.
• مادری که به قول شیخ خردمند شیراز آهش می تواند نیرومندترین نظام ها را خاکستر کند.
• آنچه بر مرد اسیر می رود، خود حدیثی دیگر است، که اندیشیدن بدان، آدمی را دچار کابوس ویرانگر می سازد.
حکم سوم
اینک کنار پنجره تنهاست بیوه زن
• بیوه زنان تنها و منتظر بر لب پنجره، ثمره تأمین سیستمی قلدر و مبتنی بر اراده بیگانه است.
• ما در کردوکار نظام ضد خلقی با دیالک تیک تخریب مادی و معنوی تمامت جامعه سر و کار داریم.
• نتیجه سیطره چنین سیستم هائی ملتی فقیر بلحاظ مادی و معنوی است، ملتی علیل و ذلیل بلحاظ جسمی و روحی است.
پایان